Günümüzde, Kautsky’den yüz yıl sonra, tekellerin varlığının rekabeti ortadan kaldıracağını, bunun da emperyalist savaşlara son verebileceğini çeşitli biçimlerde iddia eden “teorisyenleri” okuyoruz.
İlginç olan, bu iddiayı öne sürenlerin tek bir somut örnek verememesidir. Verememeleri de normaldir, çünkü bu iddianın somut bir dayanağı yoktur.
Ama tekeller arası rekabetin kıyasıya devam ettiğini, tekellerin varlığının rekabeti ortadan kaldırmadığını gösteren pek çok somut örnek vardır.
Sermayenin en fazla yoğunlaştığı, en büyük yatırımların yapıldığı otomotiv sektörünü ele alalım.
Bu sektörün devsa tekelleri arasındaki rekabetle ilgili olarak The Economist dergisi “işler çirkinleşebilir” diyor. 3 Ocak tarihinde yayınlanan bu yazının en önemli bölümlerini
Ford ve GM (General Motors) firmalarının teşvik savaşı vermek için kullanabileceği çok nakit parası var. Chrysler Fiat’la birleşip palazlandı ve bu grup İtalyan markasının Amerika’daki satışlarını artırmaya çalışıyor. Demek ki Detroit’li üç araba üreticisinin tadını çıkardıkları yüksek karlar piyasa payını koruma savaşında buharlaşabilir.
Bu büyük üçlü 1980’lerde Japonya’dan ucuz ve güvenilir arabalar gelene kadar iç piyasaya hakimdiler (tabloya bakınız). Şimdi tüketilen beş arabadan ikisi Asyalı araba üreticileri tarafından üretiliyor. Ayrıca, Nissan, Toyota ve Honda’ya daha sonradan Güney Koreli Hyundai da katıldı.
Detroit şovu başlamadan önce dünyada ilk dega yılda 10 milyon araba satmayı başaran Almanya’nın güçlü markası Volkswagen ise bugüne kadar zorlandığı Amerika pazarını tekrar zorlamaya çalışacak."
Aşağıdaki tablo ABD otomotiv pazarında üreticilerin yüzdesel payını göstermektedir. Günümüzde bu sektör 1961 yılındakine göre çok daha fazla tekelleşmiş olmasına rağmen, günümüzdeki süper tekeller arasındaki rekabetin çok daha keskin bir biçimde devam ettiğini, tekelin rekabeti dışlamak bir yana, onu artırdığını görüyoruz.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder