Faiz oranlarındaki düşüş eğilimi kar oranlarındaki düşüş eğilimini yansıtıyor.
Güncel verileri aşağıdaki alıntının ışığında değerlendirmeye çalışalım:
"Ortalama kârın hangi oranda işveren kazancına ve faize bölündüğü, borç sermayesine olan arz ve talep arasındaki ilişkiye ve sermaye pazarındaki duruma bağlıdır. Para-sermayeye talep ne denli yüksekse, faiz oranı da aynı sair koşullarda o denli yüksektir. Faiz oranı, faiz miktarının borç alınan para sermayeye oranıdır. Genel olarak faiz oranının en üst sınırı, faiz kârın bir bölümü olduğundan, ortalama kâr oranıdır. Kural olarak, faiz oranı, ortalama kâr oranından daha düşüktür.
Kapitalizmin gelişmesiyle, faiz oranı düşme eğilimi gösterir. İki neden bu eğilimi doğurur: birincisi, ortalama kâr oranı, faiz oranının en yüksek yalpalama sınırı olduğundan, kâr oranının düşme eğilimi yasası etkime gösterir; ikincisi, kapitalizmin gelişmesiyle, borç verilen sermayenin toplam kütlesi, buna olan talepten daha hızlı bir büyüme gösterir." (Politik-Ekonomi Ders Kitabı)
Aşağıdaki grafik 1986-2014 yılları arasındaki faiz oranlarını (sarı çizgi), tahvilden elde edilen geliri (kırmızı çizgi) ve küresel borç oranlarını (mavi çizgi) göstermektedir.
Faiz oranlarındaki düşüş hemen dikkat çekiyor. Bu düşüş kar oranlarındaki düşüşü yansıtıyor. Ayrıca borç verilen sermayenin toplam kütlesi, buna olan talepten daha hızlı bir büyüme gösterdiği için faizler düşüyor.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder